Draaiboek Manifestatie ''Kracht In Beeld''
Doelen
Doel 1Na het bezoeken van onze kraam hebben de bezoekers ervaren hoe het voelt om bekeken te worden.
Activiteit die daar bij hoort: Camera
Criteria 1, 6, 7 en 8
Doel 2
Na het bezoeken van onze kraam zijn de bezoekers geconfronteerd met hun eigen beeldvorming.
Activiteit die daar bij hoort: Associeerspel + Filmpje
Criteria 2, 3, 4, 6, 7 en 8.
Doel 3
Na het lezen en het krijgen van informatie van/over de tv-gids, kunnen de bezoekers vertellen wat ze te weten zijn gekomen rondom een verslaving.
Activiteit die daar bij hoort: TV-Gids
Criteria 2, 3, 5, 6, 7 en 8.
Doel 4
Na het bezoeken van onze kraam zijn de bezoekers zich bewust van overeenkomsten tussen verschillende personen.
Activiteit die daar bij hoort: Overeenkomsten benoemen.
Criteria 3, 4, 5, 6, 7 en 8.
Doel 5
Na iedere activiteit gaan wij met de bezoekers in gesprek over de opgedane ervaringen.
Activiteiten
Camera activiteit
Binnen deze activiteit willen we mensen het gevoel laten ervaren dat ze bekeken worden. Dit doen we naar aanleiding van het interview dat bij taaktoets 1 gehouden is. Binnen dit interview kwam naar voren dat mensen met een verslaving zich vaak bekeken voelen door de samenleving. Dit kwam ook naar voren bij ons bezoek aan het inloophuis bie Sefke. Binnen bie Sefke wilden de aanwezige personen namelijk niet met ons praten omdat ze het gevoel hadden dat er weer iemand ‘ aapjes kwam kijken’. Dit heeft op ons veel indruk gemaakt omdat wij hier nooit zo over nagedacht hadden, daarom ook dat wij graag binnen onze manifestatie iets met dit gevoel zouden willen doen.
De bedoeling is dat één van de personen uit onze groep met een camera gaat rondlopen. Op deze manier probeert hij/zij reacties te ontlokken van de bezoekers. Op het moment dat er een reactie gegeven wordt op de camera gaan wij in gesprek met de bezoekers. Binnen dit gesprek willen we voornamelijk erachter komen waarom de bezoekers deze reactie gegeven hebben en wat voor gevoel het hun gaf om door een camera gezien te worden. Op het moment dat er geen reactie komt willen wij ook met de mensen in gesprek gaan om er toch achter te komen wat voor gevoel de mensen hadden bij het zien van de camera.
We zijn op het idee van de camera gekomen door een gesprek dat we binnen de groep hadden. Dit gesprek ging erover wanneer wij ons echt bekeken voelde. We kwamen tot de conclusie dat als iemand een camera op je richt dat je het idee hebt alsof een hele groep mensen je aankijkt. “een camera simuleert wel duizenden ogen”
Onderbouwing
Wij willen de camera gebruiken om de doelgroep te laten ervaren hoe het is om bekeken te worden en ze door de ogen van de groepering verslaafden te laten kijken. Wij hebben gekozen voor het laten ervaren van een gevoel omdat binnen het taakcollege van Frank en Jochien (TC 22 Onderzoek) naar voren kwam dat je mensen van alles kunt laten zien maar dat het gevoel van ervaren meer indruk maakt en mensen langer bijblijft. Dit kunnen we ook koppelen aan de piramide Baies zo wordt in het geval van een praktijkoefening/ eigen ervaring tot 80% van de informatie onthouden. Dit is veel minder als de persoon zelf iets leest (Haverkort, 2003).
Een grote hoeveelheid aanwezige anderen kan mensen een benauwd gevoel geven. Door de aanwezigheid van een camera wordt de aanwezigheid van anderen geïmpliceerd. De aanwezigheid van een camera heeft dus dezelfde effecten op het gedrag van iemand. Door een camera op iemand te richten, geeft dit bij die persoon een bepaald gevoel. Je voelt je bekeken, waardoor je ander gedrag gaat vertonen (Vonk, 2006).
De beeldvorming van de maatschappij richting mensen met een verslaving is vaak negatief. Als we alleen al kijken naar uiterlijke kenmerken worden de volgende zaken regelmatig genoemd: onverzorgd, ongezond en eng. En als we dan eens willen nadenken over wat oorzaken kunnen zijn die deze mensen hebben om verslaafd te raken aan drugs, alcohol, medicatie of andere zaken zeggen de meesten: verveling, of groepsdruk bij feestjes. Zo bleek ook het volgende:
‘’Een verslaving wordt maatschappelijk vaak slecht geaccepteerd of zelfs veroordeeld, waarmee de verslaafde niet de aandacht krijgt die noodzakelijk is voor goede zorg en behandeling. De cultuur schrijft nog steeds voor dat de verslaafde zelf hoofdverantwoordelijk is voor de situatie waarin hij zich bevindt. De verslaafde is geen kei in het maken van de juiste keuzes. (Bruntink, 2007, pp. 97-101)
Ook in de hulp- en dienstverlening heerst er een negatief beeld rondom mensen met een verslaving. ‘’Een cliënt die bij ons komt, is meestal lange tijd beschouwd als een ‘’vat vol problemen’’ waarbij specifieke problemen niet goed in kaart zijn gebracht. Men vond het in zekere zin normaal dat deze persoon veel dronk of drugs gebruikte. (Weerman, 2009, pp. 72-78)
Ook worden de cliënten vaak op een andere manier behandeld dan een ‘’normaal’’ mens.
‘’Verslavingsproblematiek doet iets met hulpverleners. Ze gaan opeens ‘’krachtige taal’’ hanteren en ‘’optreden’’ en ‘’grenzen stellen’’. Een harde en strenge aanpak heeft helemaal geen zin, want cliënten zijn eraan gewend om als een onbetrouwbaar en fout persoon gezien te worden.’’ (Weerman, 2009, pp. 72-78)
Juist omdat mensen binnen de maatschappij een negatief beeld hebben van mensen met een verslaving willen wij hen laten ervaren hoe deze groepering zich voelt. Op deze manier hopen wij de mensen inzicht te geven in het gevoel van anderen, waardoor de bezoekers zich bewust worden van hun eigen oordelen ten aanzien van de groepering.
Associeerspel + filmpje
De bedoeling is om op een white-board ‘’persoon met een verslaving’’ te schrijven. We laten de bezoekers hierop associeren. Hun associaties noteren zij rondom ‘’persoon met een verslaving’’. Volgens Brutink (2007) zullen deze associatief vrijwel negatief uitvallen. Vervolgens laten we ze evalueren over wat ze precies hebben opgeschreven en of dit vooral negatieve of positieve aspecten zijn. We vragen hen wat zij zouden doen wanneer een persoon met een verslaving, zoals zij geassocieerd hebben, op de grond zou vallen en hulp nodig zou hebben.
Vanaf dit moment zal het eerste gedeelte van het filmpje worden laten gezien. Hierop is te zien hoe een onverzorgd persoon op de grond valt. Er is te zien hoe de omgeving langs deze persoon loopt. Er wordt geen hulp geboden. Nu zal het filmpje worden gepauzeerd.
We gaan opnieuw met de bezoekers in gesprek. We vragen hen of dit overeenkomt met hun eigen antwoorden en wat zij hier van vinden.
Nu plakken wij een foto van een verzorgd en net uitziende persoon met een verslaving op het white-board waarop voorheen geassocieerd is. Nu vragen wij of hun associaties wat zij hadden genoteerd, overeenkomen met de persoon op de foto. We vragen de bezoeker waarom hun visie op een persoon met een verslaving vrijwel negatief was, terwijl de persoon met een verslaving op de foto er zeer netjes uitziet.
We laten nu het laatste gedeelte van het filmpje zien. Hierop is te zien dat er een goed verzorgd persoon valt en hulp nodig heeft. Meerdere mensen schieten deze man te hulp.
We gaan opnieuw in gesprek met de bezoekers. We gaan hun confronteren met hun negatieve beeldvorming. We hopen de bezoekers bewust te laten worden over hun eigen beeldvorming. We stellen het niet als doel, maar hopen dat de bezoekers zelf nog zullen gaan nadenken over hun beeldvorming en dat deze eventueel positiever zal worden.
Onderbouwing associeerspel
Tijdens trainingen van Creativiteit en Innovatie, Sport&Spel en Drama hebben we te maken gekregen met onder andere het associëren. In de literatuur wordt het volgende gezegd over associëren: ‘’Het denken gebeurt in essentie via het doorgeven van signalen tussen verschillende hersencellen en hersendelen. Deze signalen kiezen een genuaneerde weg via bepaalde ‘verbindingen’. Ze volgen dus enerzijds bestaande sporen, maar maken ook nieuwe verbindingen aan. Bij associëren zie je als het ware een impuls via een kanaal van de ene naar de andere cel gaan en zo voor zichzelf een weg creëren doorheen de hersenstructuur.’’ (Byttebier, 2002) Met dit associeerspel willen we de bezoekers dus bewust maken van deze bestaande verbindingen en hen laten kennismaken met nieuwe verbindingen.
Ook willen we de bezoekers laten nadenken over begrippen als stereotypedreiging (de verwachting te worden beoordeeld naar de standaard van een negatief stereotype) waarmee mensen met een verslaving vaak te maken krijgen, vooroordelen (negatieve houding tegenover een individu vanwege zijn of haar lidmaatschap van een bepaalde groep), de invloed van de media op stereotypering (die bevooroordeelde sociale normen bevatten en versterken) etc. (Zimbardo, Johnson & McCann, 2013). Want waar komt deze beeldvorming vandaan namelijk? Samen met de bezoekers willen we hier achter komen.
Als laatste kun je ook nog vanuit de sociologie en psychologie redenen zoeken voor de beeldvorming. Denk aan begrippen als etiketteren en stigmatiseren, de fundamentele attributiefout (de kracht van de mens wordt onderschat en de kracht van de situatie, die ervoor kan zorgen dat een mens handelt zoals hij/zij doet, wordt overschat), self-fulfilling prophecy (een valse definitie van een situatie bevordert gedrag waardoor deze definitie uiteindelijk toch kan uitkomen) en sociale cohesie (de mate van solidariteit die de leden ten opzichte van elkaar voelen). (de Jager, Mok & Sipkema, 2009). Ook met deze begrippen kunnen we samen met de bezoekers achter hun beeldvorming komen.
Onderbouwing filmpje
Het kan voorkomen dat mensen beslist niet tot een of andere groepering wil behoren, dit kan bepaalde redenen hebben. Dit kan onder andere komen doordat het mogelijk is dat de aantrekkelijkheid van bepaalde groeperingen en onderlinge waardering een rol speelt (Jager, Mok & Sipkema, 2009).
Doordat je minder geneigd bent om met andere groeperingen om te gaan kan er vervreemding ontstaan. Bij vervreemding gaat het om het niet meer kunnen overzien van de maatschappelijke relevantie van het eigen handelen (Wijsman, 2008). In dit geval gaat het om vervreemding om iemand die hulp nodig heeft te helpen.
Waarden van de mens speelt ook een rol. Als iedereen het goed vindt dat iemand in nood geen hulp krijgt zal ook niemand hulp aanbieden (Wijsman, 2008). Dit heeft ook te maken met gedragsregels die in de samenleving heersen.
Doel van het filmpje:
Mensen laten zien dat uiterlijk een rol speelt in de maatschappij.
Mensen laten nadenken over hun eigen handelen in de maatschappij.
Mensen laten nadenken over de mens.
Door mensen te laten zien dat dezelfde persoon in dezelfde situatie, maar dan het uiterlijk veranderd, invloed heeft op het gedrag van de omgeving. Door de vragen te stellen over hoe zij zouden handelen en wat zij ervan zouden vinden, hopen wij de bezoekers te laten nadenken over hun eigen gevoelens en eventuele vooroordelen in het contact met anderen. Ook willen we laten zien dat het gedrag van de omgeving anderen kan beïnvloeden. Als ze het gedrag herkennen is het mogelijk dat ze over hun eigen gedrag gaan reflecteren.
De bezoekers moeten de mensen niet zien als een bepaalde groepering die hulp nodig heeft maar als een mens die hulp nodig heeft.
https://www.youtube.com/watch?v=SGPjUyVtTQw&app=desktop
De TV-gids
Met dit krantje willen we meerdere dingen bereiken. We willen mensen informatie geven over verslaving zelf. Wanneer ben je verslaafd, welke soorten verslavingen zijn er, wat is het verschil tussen dwangneurose en verslaving, wat is het verschil tussen lichamelijke en geestelijke verslaving etc. Het andere doel dat hieraan gekoppeld wordt, is dat we willen laten zien hoe een persoon met een verslaving voelt dat hij gezien wordt en hoe hij gezien wil worden.
Het idee is dat we een gids maken, die dient als een soort folder, waarin we verschillende onderwerpen, die te maken hebben met verslaving, belichten. We maken een aantrekkelijke voorkant door gebruik te maken van korte zinnen over de binnenkant. Op de tweede pagina staat de inhoudsopgave en een plaatje met de tekst: ‘two birds never sing the same song’. De derde pagina staat vol met extra informatie. Wanneer ben je verslaafd, wanneer ben je verslavingsgevoelig,
Op de vierde pagina staan verschillende wist-je-datjes. Op de vijfde pagina staan 35 verschillende verslavingen. Op de zesde pagina staat informatie over het verschil tussen een verslaving en dwangneurose. Op de zevende pagina staan verschillende onderzoeken over het beeld van de maatschappij over personen met een verslaving. Op de laatste pagina staat een verhaal over persoon H. die vertelt over zijn verslaving.
Onderbouwing
We hebben gekozen voor het plaatje met de twee vogels omdat dit ook het plaatje is dat we op onze blog gezet hebben. Zo is er enige connectie met ons blog, als er mensen zijn die ons blog gelezen hebben en dat krantje zien, kunnen ze dit herkennen en weten dat die blog bij onze kraam hoort. Een vogel is een diersoort, maar ook binnen dit soort zijn weer verschillende soorten en ze zingen nooit hetzelfde liedje. Zo geldt dat ook voor mensen. In de samenleving zijn we allemaal mensen, maar we zingen niet allemaal hetzelfde liedje, we zijn allemaal uniek. Ook binnen een groepering zingen mensen niet helzelfde liedje, dus ook mensen met een verslaving kan je niet stereotyperen en zeggen dat ze allemaal hetzelfde zijn. Ze hebben misschien wel allemaal een verslaving, maar ze zingen niet hetzelfde liedje. Dit is ook een belangrijk aspect van de manifestatie. We willen laten zien dat iedereen uniek is, zo ook de personen met een verslaving.
Aan de hand van onze interviews zijn we tot de conclusie gekomen dat veel stereotypen en vooroordelen ook uit onwetendheid ontstaan. Het is dus belangrijk dat de bezoekers ook weten wat een verslaving precies inhoud. Daarom geven wij in dit krantje de feitelijke informatie over verslaving.
Volgens de piramide van Miller is het belangrijk dat we een beetje van alles geven. Knows, knows how, shows how, shows. Aanwezige kennis hoeft niet automatisch te lieden tot het toepassen van die kennis, maar er moet wel kennis aanwezig zijn om tot ‘doen’ te komen (Haverkort, 2003).
In TC 31 Sociologie werd de piramide van Miller uitgelegd. Als we dit toepassen bij deze activiteit, zitten we op het niveau van ‘’Knows’’. We laten de bezoekers informatie verwerven.
Op de laatste pagina staat een verhaal over persoon H. die vertelt over zijn gokverslaving. Door dit verhaal te lezen kom je erachter hoe hij zich op dit moment in de samenleving voelt en hoe hij graag gezien wil worden.
Overeenkomsten benoemen
Na het bezoeken van onze kraam zijn de bezoekers zich bewust van de overeenkomsten tussen verschillende personen.
De persoon met een verslaving zal centraal komen te staan. We laten de bezoekers op memo’s hun sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen noteren. Deze plakken zij op het niet-bedekte gedeelte van de geschilderde persoon. Onder het bedekte gedeelte van de geschilderde persoon hebben wij ook memo’s geplakt met daarop de krachten, zwaktes, kansen en bedreigingen van een persoon met een (ex-)verslaving. Deze aspecten halen wij uit onze interviews van taaktoets 1.
Nadat de bezoekers hun krachten, zwaktes, kansen en bedreigingen hebben genoteerd, vragen wij ze hier nog eens goed naar te kijken. Vervolgens halen we de bedekking weg en komen de krachten, zwaktes, kansen en bedreigingen van een persoon met een verslaving tevoorschijn. Nu kunnen de bezoekers deze goed bekijken. De bezoekers zullen overeenkomsten waarnemen en verschillen zien. Wij gaan met de bezoekers hierover in gesprek om hun bewust te laten worden van de overeenkomsten.
Onderbouwing
Iedereen in de samenleving heeft zijn eigen normen en waarden. Meer kennis van de waarden en normen in een samenleving leidt tot meer kennis van verschillen en overeenkomsten in waarden en normen waardoor tolerantie kan groeien (De Ratioclub, 2014).
Toen wij bij Bie Zefke waren, kwamen we in contact met meerdere personen met een verslaving. Een man ging met ons in gesprek. Hij vertelde dat wanneer mensen zich zouden verplaatsen in hun situatie, zij zichzelf op de een of andere manier altijd wel zouden herkennen. Hierdoor zouden zij ervaren waarom er bepaalde keuzes worden gemaakt (persoonlijke communicatie, 21 mei 2014).
Bij TC20 van psychologie werd de Big Five besproken. Bij het benoemen van de overeenkomst komen de verschillende aspecten van de 9 leefgebieden, het balansmodel en de behoeften piramide van Maslow naar voren.
Wanneer wij de bezoekers van onze manifestatie kennis geven over de overeenkomsten tussen henzelf en een persoon met een verslaving, zullen zij hierover gaan nadenken waardoor de tolerantie kan groeien. Door met de bezoekers na de activiteit in gesprek te gaan over de overeenkomsten en deze theorie, hopen we het doel te behalen.
Kracht van personen met een verslaving
Een kracht van een persoon met een (ex-)verslaving is, dat deze persoon een rol als ervaringsdeskundige kan innemen. Een ervaringsdeskundige beschikt niet alleen over ervaringskennis, maar ook over professionele kennis. Een ervaringsdeskundige kan voorlichtingen en lezingen geven over zijn problematieken. Er wordt gereflecteerd op eigen ervaringen met herstel van verslaving en psychiatrische problematiek. Een ervaringsdeskundige wordt ook vaak ingezet om een ander te ondersteunen in zijn herstel (Weerman, 2013).
Ontvangers van voorlichting vallen al snel terug in hun oude overtuigingen (Koster en Balk, 2012). Daarentegen werkt voorlichting gegeven door ervaringsdeskundigen, wél. En wel om twee redenen:
Onderbouwing volgorde activiteiten
We hebben gekozen voor bovenstaande volgorde:
1. We beginnen met de camera. Deze springt meteen in het oog, mensen komen in een bepaalde sfeer en krijgen een bepaald gevoel. Dit gevoel willen we overbrengen naar de bezoekers om ze kennis te laten maken met de groepering en ze het gevoel te geven hoe het is om bekeken te worden. Dit hoort bij criterium 1, waarbij we de bezoekers laten kijken door de ogen van de ander. Dit komt voort uit de verschillende interviews die we hebben gehad.
2. Vervolgens komt het associatiespel + filmpje waarbij we mensen laten nadenken over hun eigen beeldvorming (positief en/of negatief) richting de groepering. We willen ze meteen bewust laten worden over wat de oorzaken kunnen zijn voor deze beeldvorming en welk effect dit heeft op bepaalde situaties, zoals in het geval van het filmpje.
3. Daarna willen we de mensen informeren over het begrip verslaving, door middel van de tv-gids. Wat valt er onder verslaving, welke verslavingen zijn er etc. Zo komen we erachter of de beeldvorming, die je ook ziet bij het associatiespel + filmpje, ook van toepassing is op de kennis die men heeft van verslavingen. We laten mensen een test doen of ze zelf verslavingsgevoelig zijn. Aan de ene kant heeft dit een choquerend effect, omdat mensen door hun beeldvorming misschien wel bang zijn dat ze zelf verslavingsgevoelig zijn. Aan de andere kant willen we mensen laten nadenken over de grens die leidt tot een verslaving. Wanneer ben je een verslaafd, wanneer niet?
Een test kan je bewust maken van je verslaving, maar kan ook een etiketterend effect hebben.
4. Als laatste willen we de overeenkomsten tussen de bezoekers en de groepering benadrukken. Dit zal laten zien dat je mensen met een verslaving niet in een hokje kunt stoppen, maar dat ze net als jij ook bepaalde hobby’s hebben, bepaalde behoeften etc. Dit zal ervoor zorgen dat de bezoekers zich bewust worden van het stigmatiseren en etiketteren van mensen met een verslaving. Verder willen we met deze activiteiten niet de nadruk leggen op de verslaving, maar ook op de krachten van een persoon die kampt met een verslaving.
Onderbouwing uiterlijk kraam
Om de kraam uiterlijk te geven hebben we een televisiescherm gemaakt. Het televisiescherm staat voor beeldvorming. Wanneer je naar de tv kijkt, kijk je ook naar een beeld. De beeldvorming van de maatschappij richting mensen met een verslaving is vaak negatief. Als we alleen al kijken naar uiterlijke kenmerken worden de volgende zaken regelmatig genoemd: onverzorgd, ongezond en eng. En als we dan eens willen nadenken over wat oorzaken kunnen zijn die deze mensen hebben om verslaafd te raken aan drugs, alcohol, medicatie of andere zaken zeggen de meesten: verveling, of groepsdruk bij feestjes. Zo bleek ook het volgende:
‘’Een verslaving wordt maatschappelijk vaak slecht geaccepteerd of zelfs veroordeeld, waarmee de verslaafde niet de aandacht krijgt die noodzakelijk is voor goede zorg en behandeling. De cultuur schrijft nog steeds voor dat de verslaafde zelf hoofdverantwoordelijk is voor de situatie waarin hij zich bevindt. De verslaafde is geen kei in het maken van de juiste keuzes. (Bruntink, 2007, pp. 97-101)
Daarnaast hebben wij ook een doorbroken muur gemaakt. Dit laat de kracht zien van een groepering. Wanneer een persoon met een verslaving afkickt, doorbreken zij een muur die ze in de loop der jaren door de maatschappij en zichzelf heeft gecreëerd. Enkele stenen zijn gekleurd met de kleuren van de diversiteitcirkel. De kleuren staan voor de diversiteit binnen de groepering. In de doorbroken muur is de diversiteitcirkel te zien. Deze benadrukt de module.
Planning
Wie
Social Work jaar 1 studenten. Klas Q1 bestaande uit 7 studenten: Marit Schreurs, Roberto Ritchi, Sylvia van Straeten, Jacky Strik, Bram Ramakers, Jip Steen & Glenn Pozun.
Wat
Manifestatie ‘kracht in beeld’’. Het doel is om de bezoekers o.a. zien en ervaren dat wij in staat zijn. Dit gaan wij doen door middel van activiteiten m.b.t. tot beeldvorming van mensen met een verslaving.
Waar
Hogeschool Zuyd Sitard, Sportcentrumlaan 35. In de sporthal.
Wanneer
26 juni 2014. van 10:00 uur tot 14:00 uur vindt de manifestatie plaats. De voorbereiding daarvoor start om 9:00 uur tot 10:00 uur.
Waarom
Om de bezoekers te laten zien en ervaren dat wij in staat zijn om:
Hoe
Door gebruik te maken van ervaringen uit interview, theorie uit de hoorcolleges, taakcolleges en gezaghebbende bronnen gaan wij mensen informeren. We gaan door middel van activiteiten mensen laten nadenken over bepaalde zaken omtrent het thema verslaving en de daarbij horende beeldvorming.
Binnen deze activiteit willen we mensen het gevoel laten ervaren dat ze bekeken worden. Dit doen we naar aanleiding van het interview dat bij taaktoets 1 gehouden is. Binnen dit interview kwam naar voren dat mensen met een verslaving zich vaak bekeken voelen door de samenleving. Dit kwam ook naar voren bij ons bezoek aan het inloophuis bie Sefke. Binnen bie Sefke wilden de aanwezige personen namelijk niet met ons praten omdat ze het gevoel hadden dat er weer iemand ‘ aapjes kwam kijken’. Dit heeft op ons veel indruk gemaakt omdat wij hier nooit zo over nagedacht hadden, daarom ook dat wij graag binnen onze manifestatie iets met dit gevoel zouden willen doen.
De bedoeling is dat één van de personen uit onze groep met een camera gaat rondlopen. Op deze manier probeert hij/zij reacties te ontlokken van de bezoekers. Op het moment dat er een reactie gegeven wordt op de camera gaan wij in gesprek met de bezoekers. Binnen dit gesprek willen we voornamelijk erachter komen waarom de bezoekers deze reactie gegeven hebben en wat voor gevoel het hun gaf om door een camera gezien te worden. Op het moment dat er geen reactie komt willen wij ook met de mensen in gesprek gaan om er toch achter te komen wat voor gevoel de mensen hadden bij het zien van de camera.
We zijn op het idee van de camera gekomen door een gesprek dat we binnen de groep hadden. Dit gesprek ging erover wanneer wij ons echt bekeken voelde. We kwamen tot de conclusie dat als iemand een camera op je richt dat je het idee hebt alsof een hele groep mensen je aankijkt. “een camera simuleert wel duizenden ogen”
Onderbouwing
Wij willen de camera gebruiken om de doelgroep te laten ervaren hoe het is om bekeken te worden en ze door de ogen van de groepering verslaafden te laten kijken. Wij hebben gekozen voor het laten ervaren van een gevoel omdat binnen het taakcollege van Frank en Jochien (TC 22 Onderzoek) naar voren kwam dat je mensen van alles kunt laten zien maar dat het gevoel van ervaren meer indruk maakt en mensen langer bijblijft. Dit kunnen we ook koppelen aan de piramide Baies zo wordt in het geval van een praktijkoefening/ eigen ervaring tot 80% van de informatie onthouden. Dit is veel minder als de persoon zelf iets leest (Haverkort, 2003).
Een grote hoeveelheid aanwezige anderen kan mensen een benauwd gevoel geven. Door de aanwezigheid van een camera wordt de aanwezigheid van anderen geïmpliceerd. De aanwezigheid van een camera heeft dus dezelfde effecten op het gedrag van iemand. Door een camera op iemand te richten, geeft dit bij die persoon een bepaald gevoel. Je voelt je bekeken, waardoor je ander gedrag gaat vertonen (Vonk, 2006).
De beeldvorming van de maatschappij richting mensen met een verslaving is vaak negatief. Als we alleen al kijken naar uiterlijke kenmerken worden de volgende zaken regelmatig genoemd: onverzorgd, ongezond en eng. En als we dan eens willen nadenken over wat oorzaken kunnen zijn die deze mensen hebben om verslaafd te raken aan drugs, alcohol, medicatie of andere zaken zeggen de meesten: verveling, of groepsdruk bij feestjes. Zo bleek ook het volgende:
‘’Een verslaving wordt maatschappelijk vaak slecht geaccepteerd of zelfs veroordeeld, waarmee de verslaafde niet de aandacht krijgt die noodzakelijk is voor goede zorg en behandeling. De cultuur schrijft nog steeds voor dat de verslaafde zelf hoofdverantwoordelijk is voor de situatie waarin hij zich bevindt. De verslaafde is geen kei in het maken van de juiste keuzes. (Bruntink, 2007, pp. 97-101)
Ook in de hulp- en dienstverlening heerst er een negatief beeld rondom mensen met een verslaving. ‘’Een cliënt die bij ons komt, is meestal lange tijd beschouwd als een ‘’vat vol problemen’’ waarbij specifieke problemen niet goed in kaart zijn gebracht. Men vond het in zekere zin normaal dat deze persoon veel dronk of drugs gebruikte. (Weerman, 2009, pp. 72-78)
Ook worden de cliënten vaak op een andere manier behandeld dan een ‘’normaal’’ mens.
‘’Verslavingsproblematiek doet iets met hulpverleners. Ze gaan opeens ‘’krachtige taal’’ hanteren en ‘’optreden’’ en ‘’grenzen stellen’’. Een harde en strenge aanpak heeft helemaal geen zin, want cliënten zijn eraan gewend om als een onbetrouwbaar en fout persoon gezien te worden.’’ (Weerman, 2009, pp. 72-78)
Juist omdat mensen binnen de maatschappij een negatief beeld hebben van mensen met een verslaving willen wij hen laten ervaren hoe deze groepering zich voelt. Op deze manier hopen wij de mensen inzicht te geven in het gevoel van anderen, waardoor de bezoekers zich bewust worden van hun eigen oordelen ten aanzien van de groepering.
Associeerspel + filmpje
De bedoeling is om op een white-board ‘’persoon met een verslaving’’ te schrijven. We laten de bezoekers hierop associeren. Hun associaties noteren zij rondom ‘’persoon met een verslaving’’. Volgens Brutink (2007) zullen deze associatief vrijwel negatief uitvallen. Vervolgens laten we ze evalueren over wat ze precies hebben opgeschreven en of dit vooral negatieve of positieve aspecten zijn. We vragen hen wat zij zouden doen wanneer een persoon met een verslaving, zoals zij geassocieerd hebben, op de grond zou vallen en hulp nodig zou hebben.
Vanaf dit moment zal het eerste gedeelte van het filmpje worden laten gezien. Hierop is te zien hoe een onverzorgd persoon op de grond valt. Er is te zien hoe de omgeving langs deze persoon loopt. Er wordt geen hulp geboden. Nu zal het filmpje worden gepauzeerd.
We gaan opnieuw met de bezoekers in gesprek. We vragen hen of dit overeenkomt met hun eigen antwoorden en wat zij hier van vinden.
Nu plakken wij een foto van een verzorgd en net uitziende persoon met een verslaving op het white-board waarop voorheen geassocieerd is. Nu vragen wij of hun associaties wat zij hadden genoteerd, overeenkomen met de persoon op de foto. We vragen de bezoeker waarom hun visie op een persoon met een verslaving vrijwel negatief was, terwijl de persoon met een verslaving op de foto er zeer netjes uitziet.
We laten nu het laatste gedeelte van het filmpje zien. Hierop is te zien dat er een goed verzorgd persoon valt en hulp nodig heeft. Meerdere mensen schieten deze man te hulp.
We gaan opnieuw in gesprek met de bezoekers. We gaan hun confronteren met hun negatieve beeldvorming. We hopen de bezoekers bewust te laten worden over hun eigen beeldvorming. We stellen het niet als doel, maar hopen dat de bezoekers zelf nog zullen gaan nadenken over hun beeldvorming en dat deze eventueel positiever zal worden.
Onderbouwing associeerspel
Tijdens trainingen van Creativiteit en Innovatie, Sport&Spel en Drama hebben we te maken gekregen met onder andere het associëren. In de literatuur wordt het volgende gezegd over associëren: ‘’Het denken gebeurt in essentie via het doorgeven van signalen tussen verschillende hersencellen en hersendelen. Deze signalen kiezen een genuaneerde weg via bepaalde ‘verbindingen’. Ze volgen dus enerzijds bestaande sporen, maar maken ook nieuwe verbindingen aan. Bij associëren zie je als het ware een impuls via een kanaal van de ene naar de andere cel gaan en zo voor zichzelf een weg creëren doorheen de hersenstructuur.’’ (Byttebier, 2002) Met dit associeerspel willen we de bezoekers dus bewust maken van deze bestaande verbindingen en hen laten kennismaken met nieuwe verbindingen.
Ook willen we de bezoekers laten nadenken over begrippen als stereotypedreiging (de verwachting te worden beoordeeld naar de standaard van een negatief stereotype) waarmee mensen met een verslaving vaak te maken krijgen, vooroordelen (negatieve houding tegenover een individu vanwege zijn of haar lidmaatschap van een bepaalde groep), de invloed van de media op stereotypering (die bevooroordeelde sociale normen bevatten en versterken) etc. (Zimbardo, Johnson & McCann, 2013). Want waar komt deze beeldvorming vandaan namelijk? Samen met de bezoekers willen we hier achter komen.
Als laatste kun je ook nog vanuit de sociologie en psychologie redenen zoeken voor de beeldvorming. Denk aan begrippen als etiketteren en stigmatiseren, de fundamentele attributiefout (de kracht van de mens wordt onderschat en de kracht van de situatie, die ervoor kan zorgen dat een mens handelt zoals hij/zij doet, wordt overschat), self-fulfilling prophecy (een valse definitie van een situatie bevordert gedrag waardoor deze definitie uiteindelijk toch kan uitkomen) en sociale cohesie (de mate van solidariteit die de leden ten opzichte van elkaar voelen). (de Jager, Mok & Sipkema, 2009). Ook met deze begrippen kunnen we samen met de bezoekers achter hun beeldvorming komen.
Onderbouwing filmpje
Het kan voorkomen dat mensen beslist niet tot een of andere groepering wil behoren, dit kan bepaalde redenen hebben. Dit kan onder andere komen doordat het mogelijk is dat de aantrekkelijkheid van bepaalde groeperingen en onderlinge waardering een rol speelt (Jager, Mok & Sipkema, 2009).
Doordat je minder geneigd bent om met andere groeperingen om te gaan kan er vervreemding ontstaan. Bij vervreemding gaat het om het niet meer kunnen overzien van de maatschappelijke relevantie van het eigen handelen (Wijsman, 2008). In dit geval gaat het om vervreemding om iemand die hulp nodig heeft te helpen.
Waarden van de mens speelt ook een rol. Als iedereen het goed vindt dat iemand in nood geen hulp krijgt zal ook niemand hulp aanbieden (Wijsman, 2008). Dit heeft ook te maken met gedragsregels die in de samenleving heersen.
Doel van het filmpje:
Mensen laten zien dat uiterlijk een rol speelt in de maatschappij.
Mensen laten nadenken over hun eigen handelen in de maatschappij.
Mensen laten nadenken over de mens.
Door mensen te laten zien dat dezelfde persoon in dezelfde situatie, maar dan het uiterlijk veranderd, invloed heeft op het gedrag van de omgeving. Door de vragen te stellen over hoe zij zouden handelen en wat zij ervan zouden vinden, hopen wij de bezoekers te laten nadenken over hun eigen gevoelens en eventuele vooroordelen in het contact met anderen. Ook willen we laten zien dat het gedrag van de omgeving anderen kan beïnvloeden. Als ze het gedrag herkennen is het mogelijk dat ze over hun eigen gedrag gaan reflecteren.
De bezoekers moeten de mensen niet zien als een bepaalde groepering die hulp nodig heeft maar als een mens die hulp nodig heeft.
https://www.youtube.com/watch?v=SGPjUyVtTQw&app=desktop
De TV-gids
Met dit krantje willen we meerdere dingen bereiken. We willen mensen informatie geven over verslaving zelf. Wanneer ben je verslaafd, welke soorten verslavingen zijn er, wat is het verschil tussen dwangneurose en verslaving, wat is het verschil tussen lichamelijke en geestelijke verslaving etc. Het andere doel dat hieraan gekoppeld wordt, is dat we willen laten zien hoe een persoon met een verslaving voelt dat hij gezien wordt en hoe hij gezien wil worden.
Het idee is dat we een gids maken, die dient als een soort folder, waarin we verschillende onderwerpen, die te maken hebben met verslaving, belichten. We maken een aantrekkelijke voorkant door gebruik te maken van korte zinnen over de binnenkant. Op de tweede pagina staat de inhoudsopgave en een plaatje met de tekst: ‘two birds never sing the same song’. De derde pagina staat vol met extra informatie. Wanneer ben je verslaafd, wanneer ben je verslavingsgevoelig,
Op de vierde pagina staan verschillende wist-je-datjes. Op de vijfde pagina staan 35 verschillende verslavingen. Op de zesde pagina staat informatie over het verschil tussen een verslaving en dwangneurose. Op de zevende pagina staan verschillende onderzoeken over het beeld van de maatschappij over personen met een verslaving. Op de laatste pagina staat een verhaal over persoon H. die vertelt over zijn verslaving.
Onderbouwing
We hebben gekozen voor het plaatje met de twee vogels omdat dit ook het plaatje is dat we op onze blog gezet hebben. Zo is er enige connectie met ons blog, als er mensen zijn die ons blog gelezen hebben en dat krantje zien, kunnen ze dit herkennen en weten dat die blog bij onze kraam hoort. Een vogel is een diersoort, maar ook binnen dit soort zijn weer verschillende soorten en ze zingen nooit hetzelfde liedje. Zo geldt dat ook voor mensen. In de samenleving zijn we allemaal mensen, maar we zingen niet allemaal hetzelfde liedje, we zijn allemaal uniek. Ook binnen een groepering zingen mensen niet helzelfde liedje, dus ook mensen met een verslaving kan je niet stereotyperen en zeggen dat ze allemaal hetzelfde zijn. Ze hebben misschien wel allemaal een verslaving, maar ze zingen niet hetzelfde liedje. Dit is ook een belangrijk aspect van de manifestatie. We willen laten zien dat iedereen uniek is, zo ook de personen met een verslaving.
Aan de hand van onze interviews zijn we tot de conclusie gekomen dat veel stereotypen en vooroordelen ook uit onwetendheid ontstaan. Het is dus belangrijk dat de bezoekers ook weten wat een verslaving precies inhoud. Daarom geven wij in dit krantje de feitelijke informatie over verslaving.
Volgens de piramide van Miller is het belangrijk dat we een beetje van alles geven. Knows, knows how, shows how, shows. Aanwezige kennis hoeft niet automatisch te lieden tot het toepassen van die kennis, maar er moet wel kennis aanwezig zijn om tot ‘doen’ te komen (Haverkort, 2003).
In TC 31 Sociologie werd de piramide van Miller uitgelegd. Als we dit toepassen bij deze activiteit, zitten we op het niveau van ‘’Knows’’. We laten de bezoekers informatie verwerven.
Op de laatste pagina staat een verhaal over persoon H. die vertelt over zijn gokverslaving. Door dit verhaal te lezen kom je erachter hoe hij zich op dit moment in de samenleving voelt en hoe hij graag gezien wil worden.
Overeenkomsten benoemen
Na het bezoeken van onze kraam zijn de bezoekers zich bewust van de overeenkomsten tussen verschillende personen.
De persoon met een verslaving zal centraal komen te staan. We laten de bezoekers op memo’s hun sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen noteren. Deze plakken zij op het niet-bedekte gedeelte van de geschilderde persoon. Onder het bedekte gedeelte van de geschilderde persoon hebben wij ook memo’s geplakt met daarop de krachten, zwaktes, kansen en bedreigingen van een persoon met een (ex-)verslaving. Deze aspecten halen wij uit onze interviews van taaktoets 1.
Nadat de bezoekers hun krachten, zwaktes, kansen en bedreigingen hebben genoteerd, vragen wij ze hier nog eens goed naar te kijken. Vervolgens halen we de bedekking weg en komen de krachten, zwaktes, kansen en bedreigingen van een persoon met een verslaving tevoorschijn. Nu kunnen de bezoekers deze goed bekijken. De bezoekers zullen overeenkomsten waarnemen en verschillen zien. Wij gaan met de bezoekers hierover in gesprek om hun bewust te laten worden van de overeenkomsten.
Onderbouwing
Iedereen in de samenleving heeft zijn eigen normen en waarden. Meer kennis van de waarden en normen in een samenleving leidt tot meer kennis van verschillen en overeenkomsten in waarden en normen waardoor tolerantie kan groeien (De Ratioclub, 2014).
Toen wij bij Bie Zefke waren, kwamen we in contact met meerdere personen met een verslaving. Een man ging met ons in gesprek. Hij vertelde dat wanneer mensen zich zouden verplaatsen in hun situatie, zij zichzelf op de een of andere manier altijd wel zouden herkennen. Hierdoor zouden zij ervaren waarom er bepaalde keuzes worden gemaakt (persoonlijke communicatie, 21 mei 2014).
Bij TC20 van psychologie werd de Big Five besproken. Bij het benoemen van de overeenkomst komen de verschillende aspecten van de 9 leefgebieden, het balansmodel en de behoeften piramide van Maslow naar voren.
Wanneer wij de bezoekers van onze manifestatie kennis geven over de overeenkomsten tussen henzelf en een persoon met een verslaving, zullen zij hierover gaan nadenken waardoor de tolerantie kan groeien. Door met de bezoekers na de activiteit in gesprek te gaan over de overeenkomsten en deze theorie, hopen we het doel te behalen.
Kracht van personen met een verslaving
Een kracht van een persoon met een (ex-)verslaving is, dat deze persoon een rol als ervaringsdeskundige kan innemen. Een ervaringsdeskundige beschikt niet alleen over ervaringskennis, maar ook over professionele kennis. Een ervaringsdeskundige kan voorlichtingen en lezingen geven over zijn problematieken. Er wordt gereflecteerd op eigen ervaringen met herstel van verslaving en psychiatrische problematiek. Een ervaringsdeskundige wordt ook vaak ingezet om een ander te ondersteunen in zijn herstel (Weerman, 2013).
Ontvangers van voorlichting vallen al snel terug in hun oude overtuigingen (Koster en Balk, 2012). Daarentegen werkt voorlichting gegeven door ervaringsdeskundigen, wél. En wel om twee redenen:
- De informatie maakt meer indruk, is overtuigender door de ervaringskennis en deskundigheid die in het voorlichtingsverhaal gelegd wordt.
- Het publiek leert de ervaringsdeskundige kennen: hij of zij krijgt een gezicht, een stem en een persoonlijkheid.
Onderbouwing volgorde activiteiten
We hebben gekozen voor bovenstaande volgorde:
1. We beginnen met de camera. Deze springt meteen in het oog, mensen komen in een bepaalde sfeer en krijgen een bepaald gevoel. Dit gevoel willen we overbrengen naar de bezoekers om ze kennis te laten maken met de groepering en ze het gevoel te geven hoe het is om bekeken te worden. Dit hoort bij criterium 1, waarbij we de bezoekers laten kijken door de ogen van de ander. Dit komt voort uit de verschillende interviews die we hebben gehad.
2. Vervolgens komt het associatiespel + filmpje waarbij we mensen laten nadenken over hun eigen beeldvorming (positief en/of negatief) richting de groepering. We willen ze meteen bewust laten worden over wat de oorzaken kunnen zijn voor deze beeldvorming en welk effect dit heeft op bepaalde situaties, zoals in het geval van het filmpje.
3. Daarna willen we de mensen informeren over het begrip verslaving, door middel van de tv-gids. Wat valt er onder verslaving, welke verslavingen zijn er etc. Zo komen we erachter of de beeldvorming, die je ook ziet bij het associatiespel + filmpje, ook van toepassing is op de kennis die men heeft van verslavingen. We laten mensen een test doen of ze zelf verslavingsgevoelig zijn. Aan de ene kant heeft dit een choquerend effect, omdat mensen door hun beeldvorming misschien wel bang zijn dat ze zelf verslavingsgevoelig zijn. Aan de andere kant willen we mensen laten nadenken over de grens die leidt tot een verslaving. Wanneer ben je een verslaafd, wanneer niet?
Een test kan je bewust maken van je verslaving, maar kan ook een etiketterend effect hebben.
4. Als laatste willen we de overeenkomsten tussen de bezoekers en de groepering benadrukken. Dit zal laten zien dat je mensen met een verslaving niet in een hokje kunt stoppen, maar dat ze net als jij ook bepaalde hobby’s hebben, bepaalde behoeften etc. Dit zal ervoor zorgen dat de bezoekers zich bewust worden van het stigmatiseren en etiketteren van mensen met een verslaving. Verder willen we met deze activiteiten niet de nadruk leggen op de verslaving, maar ook op de krachten van een persoon die kampt met een verslaving.
Onderbouwing uiterlijk kraam
Om de kraam uiterlijk te geven hebben we een televisiescherm gemaakt. Het televisiescherm staat voor beeldvorming. Wanneer je naar de tv kijkt, kijk je ook naar een beeld. De beeldvorming van de maatschappij richting mensen met een verslaving is vaak negatief. Als we alleen al kijken naar uiterlijke kenmerken worden de volgende zaken regelmatig genoemd: onverzorgd, ongezond en eng. En als we dan eens willen nadenken over wat oorzaken kunnen zijn die deze mensen hebben om verslaafd te raken aan drugs, alcohol, medicatie of andere zaken zeggen de meesten: verveling, of groepsdruk bij feestjes. Zo bleek ook het volgende:
‘’Een verslaving wordt maatschappelijk vaak slecht geaccepteerd of zelfs veroordeeld, waarmee de verslaafde niet de aandacht krijgt die noodzakelijk is voor goede zorg en behandeling. De cultuur schrijft nog steeds voor dat de verslaafde zelf hoofdverantwoordelijk is voor de situatie waarin hij zich bevindt. De verslaafde is geen kei in het maken van de juiste keuzes. (Bruntink, 2007, pp. 97-101)
Daarnaast hebben wij ook een doorbroken muur gemaakt. Dit laat de kracht zien van een groepering. Wanneer een persoon met een verslaving afkickt, doorbreken zij een muur die ze in de loop der jaren door de maatschappij en zichzelf heeft gecreëerd. Enkele stenen zijn gekleurd met de kleuren van de diversiteitcirkel. De kleuren staan voor de diversiteit binnen de groepering. In de doorbroken muur is de diversiteitcirkel te zien. Deze benadrukt de module.
Planning
Wie
Social Work jaar 1 studenten. Klas Q1 bestaande uit 7 studenten: Marit Schreurs, Roberto Ritchi, Sylvia van Straeten, Jacky Strik, Bram Ramakers, Jip Steen & Glenn Pozun.
Wat
Manifestatie ‘kracht in beeld’’. Het doel is om de bezoekers o.a. zien en ervaren dat wij in staat zijn. Dit gaan wij doen door middel van activiteiten m.b.t. tot beeldvorming van mensen met een verslaving.
Waar
Hogeschool Zuyd Sitard, Sportcentrumlaan 35. In de sporthal.
Wanneer
26 juni 2014. van 10:00 uur tot 14:00 uur vindt de manifestatie plaats. De voorbereiding daarvoor start om 9:00 uur tot 10:00 uur.
Waarom
Om de bezoekers te laten zien en ervaren dat wij in staat zijn om:
- zelf te kijken door de ogen van de ander;
- de groepering te presenteren op een manier zoals deze zelf graag gezien wil worden en die zij zelf representatief acht;
- de bezoekers te confronteren met hun eigen beeldvorming over de groepering;
- de diversiteit van de groep als geheel aandacht te schenken.
Hoe
Door gebruik te maken van ervaringen uit interview, theorie uit de hoorcolleges, taakcolleges en gezaghebbende bronnen gaan wij mensen informeren. We gaan door middel van activiteiten mensen laten nadenken over bepaalde zaken omtrent het thema verslaving en de daarbij horende beeldvorming.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten